Salzburg dünyaca ünlü bir tuz üretim merkezi ve adı da (Tuz Kalesi) bunu belli ediyor. Avusturya'nın Almanya sınırındaki bu şehri aynı zamanda da önemli bir kış sporları merkezi. Ha bir de unutmadan motosporlarının önemli pistlerinden biri olan Salzburgring de Avusturya'nın bu en büyük dördüncü şehrinde.
Skoda kışa uygun otomobiller üretme konusunda uzmanlık eğitimini tamamlamak üzere olan bir marka. İlk 4x4 otomobilini 1999'da üreten Çekler, hali hazırda Octavia, Superb ve Yeti'de 4 tekerlekten çekişli versiyonlar sunarken, kısa bir süre sonra 7 kişilik bir yaşam alanı sunacak olan ikinci SUV'unu da yollara çıkaracak. Markanın 4x4 geleceği yeniliklere açık olsa da, biz şimdiye odaklanalım ve Salzburg'daki Skoda 4x4 sürüş etkinliğine dönelim.
Skoda 4x4 sisteminde basit ancak bir o kadar da etkili bir çözümü tercih ediyor: Haldex kavrama. İki tekerlekten çekiş sistemine eklenen arka aksa sabitlenmiş diferansiyel, önden çekiş sistemi gibi mafsallı akslar ile gücü arka tekerleklere iletiyor. Hidromekanik donanım, şanzımandan gelen ve devamlı dönen şaft ı, mahrutiye hidrolik basınç ile birleştirerek çevirmesi ile hareketleri tekerleklere iletiyor. Bu düzenek ön ve arka tekerleklerdeki ABS sensörleri ile devir sayılarını sayarak çalıştırıyor. Ön tekerlekler ile arka tekerleklerin devir sayılarının kayma ve patinajlar ile farklı sayılara ulaşmaları ile sistem milisaniyeler içinde arka tekerleklere de güç aktarmaya başlıyor. Haldex sistemi, ön ve arka tekerleklere gerekli oranlarda tork dağılımı yaparak, kilitleyerek, 4x4 özelliklerini sağlarken, diferansiyelde var olan sensörün de dişliden devir sayması ile de sağlama yaparak harmoniyi kusursuzlaştırıyor.
Ön ve arka tekerleklerin birbirlerine herhangi bir mekanik diferansiyel kilidi ile kilitleme özelliği olmaması dikkat çekici. Ön ve arka diferansiyellerin birleşme ve kilitlenmesi ile 4x4 aktarma gerçekleşiyor. Ancak kaygan zeminde tekerleklerin sağ ve sol olarak birbirlerine kilitlenmemesi ile de emniyetli bir yol tutuş olmayacağına göre bu görev ABS sensörlerinin yine tekerleklerin devirlerini algılayıp patinaj nedeni ile farklılıklar olma halinde ABS, ESC ve EDL sisteminin her patinaj yapan tekerleğe uyguladığı anlık kısa frenlemeleri ile aracın yola tutunması ve emniyetli ilerlemesi sağlanıyor. Bu özelliklere ek olarak ESP Plus sistemi de ön konsolda var olan bir düğme ile aktive edildiğinde, karlı, buzlu ve kaygan zeminlerde aracın bilhassa yokuş aşağı konumlarda emniyetli bir iniş sağlaması hedeflenmiş.
Özel olarak hazırlanmış buz pistte kullanma fırsatı bulduğum Skoda Octavia ve Superb, sınıfl arının en büyük otomobilleri arasında olmalarına rağmen, başarılı yürüyen aksamları ve 4x4 sistemleriyle, çevik sürüş sunan keyifl i otomobiller olarak dikkat çekti. Boyutların verimli kullanımı sayesinde ayrıca her iki otomobil de hem kabinde hem de bagaj bölümünde sınıfl arının en cömert genişliğini sunanlar arasında yer alıyor. Pist dışında virajlı dağ yollarında direksiyonuna geçme imkanı bulduğum Yeti ise uzun zamandır piyasada yer alan bir otomobil olmasına karşın pek çok modern rakibinden daha dinamik ve keyifl i sürüş özellikleriyle ön çıkarken, boyutların verimli kullanımı gibi bir Skoda geleneğini de kübik karoserinin her noktasında taşıyor.
Yazı: Onno Usta-Salzburg,Avusturya
